Gerard Reve

De Nederlandse briefroman in de 18e eeuw (Verlichting) / Literatuurgeschiedenis

| vlogboek

In deze video bespreekt Jörgen aan de hand van Sara Burgerhart, de eerste Nederlandse briefroman, de literaire kenmerken van dit vernieuwende genre uit de achttiende eeuw. Het bood een vertelvorm die de lezer inzicht bood in de mens en daardoor ook geschikt was voor het beschavingsideaal van de verlichting.

Geciteerde bronnen:
Justus van Effen – De Hollandsche Spectator
Anoniem – Het wonderlyk leven, en de oorlogs-daden, van de kloekmoedige land en zee-heldin
Betje Wolff & Aagje Deken – Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart

Ook genoemd:
Samuel Richardson – Pamela, of de beloonde deugd
Henry Fielding – An apology for the life of Mrs. Shamela Andrews
Gerard Reve – Op weg naar het einde
Nicolien Mizee – De kennismaking. Faxen aan Ger
Hanna Bervoets – Lieve Céline
Betje Wolff & Aagje Deken – Historie van den heer Willem Leevend
Betje Wolff & Aagje Deken – Historie van mejuffrouw Cornelia Wildschut
Margareta Cambon-Van der Werken – De kleine Grandisson, of de gehoorzaame zoon

Meer lezen / bronnen:
W. van den Berg (1993), ‘1 oktober 1782: Wolff en Deken publiceren hun eerste briefroman’, in: Nederlandse Literatuur, een geschiedenis, Groningen: Nijhoff.
Inger Leemans & Gert-Jan Johannes (2017), Worm en donder, Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam.
Marleen de Vries, Karel Bostoen & Lia van Gemert (2012), Sara B. , een rebelse vrouw uit de Verlichting, Tekst in context 10, Amsterdam University Press

Het Ezelproces met Gerard Reve: (2) De rechtszaak – Literatuurgeschiedenis

| vlogboek

Het tweede deel van een tweeluik over het ‘Ezelproces’, waarin Gerard Reve werd aangeklaagd voor smalende godslastering. De rechtszaak draaide om twee tekstfragmenten waarin een seksuele fantasie wordt beschreven van een ikpersoon met een als ezel gereïncarneerde God.

Het publiek smulde van de rechtszaak met een subtiel en humoristisch requisitoir van mr. J.J. Abspoel, de officier van justitie. In hoger beroep besloot Gerard Reve zijn eigen verdediging te voeren met zijn Pleitrede voor het hof, een unieke tekst in de Nederlandse literatuur.

Bronnen / verder lezen:

> Fekkes, Jan (1968). De God van je tante. Amsterdam: Uitgeverij De Arbeiderspers
> Holman, Theodor (1994). Het ezelsproces. In: De Groene Amsterdammer.
> Reve, Gerard Kornelis van het (1971). Vier Pleidooien. Amsterdam: Athenaeum.
> Rooduijn, Tom (2012). Het spoor terug: Het ezelproces. OVT. (radiodocumentaire). Via: https://www.vpro.nl/programmas/ovt/speel~POMS_VPRO_178323~ovt-29-april-2012~.html

Het Ezelproces met Gerard Reve: (1) De aanloop – Literatuurgeschiedenis

| vlogboek

Het eerste deel van een tweeluik over het ‘Ezelproces’, waarin Gerard Reve werd aangeklaagd voor smalende godslastering. De rechtszaak draaide om twee tekstfragmenten waarin een seksuele fantasie wordt beschreven van een ikpersoon met een als ezel gereïncarneerde God.

Politicus Van Dis van de SGP stelde kamervragen en vroeg om een officiële aanklacht van het Openbaar Ministerie. Reve drong er vervolgens op aan bij de officier van justitie om de rechtsgang door te zetten.

Besproken werken:
Gerard Reve – Brief aan mijn bank
Gerard Reve – Nader tot U

Vlogboek116 – Vormen van intertekstualiteit (deel 3) : allusie

| vlogboek

 

In deze video bespreekt Jörgen allusie als laatste vorm van intertekstualiteit. Hierbij komen verschillende begrippen uit de interpretatiemethode van Michael Riffaterre langs: ongrammaticaliteiten, matrix, syllepsis en hypogram.

Vervolgens laat Jörgen aan de hand van het verhaal Het dwaallicht van Willem Elsschot zien hoe een allusie de deur kan openen naar een interpretatie op basis van intertekstuele verbanden.

De volgende boeken worden genoemd:
Willem Elsschot – Het dwaallicht
Stefan Brijs – De engelenmaker
Jan Wolkers – De achtste plaag
Gerard Reve – Nader tot U
James Joyce – Ulysses
Sophocles – Koning Oedipus

Vlogboek – 12 van de mooiste beginzinnen

| vlogboek

In deze video vind je 12 van de mooiste beginzinnen uit de Nederlandse literatuur:
Gerard Reve – De avonden (vlogboek15)
F. Bordewijk – Bint (vlogboek06)
Theo Thijssen – Kees de jongen (vlogboek12)
A.F.Th. van der Heijden – De ochtendgave (vlogboek60)
Multatuli – Max Havelaar (vlogboek35)
Adriaan van Dis – Ik kom terug (vlogboek36)
Marcellus Emant – Een nagelaten bekentenis (vlogboek50)
Stefan Brijs – De engelenmaker (vlogboek16)
Nescio – Titaantjes (vlogboek23)
Nina Polak – We zullen niet te pletter slaan (vlogboek43)
Tommy Wieringa – Joe Speedboot (vlogboek42)
Niña Weijers – De consequenties (vlogboek29)