intertekstualiteit

Een woud van symbolen. Over Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer

| vlogboek

‘Ik houd van betekenis. Ik wil als de heilige Augustinus verdwalen in een woud van symbolen.’

In deze video bespreekt Jörgen via een uitgebreide inleiding de roman Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer, die een opeenstapeling van symbolen bevat.

Er wordt geciteerd uit:
Arie Storm – Een cosmetisch rapport van Ilja Leonard Pfeijffer (uit: De Revisor, jaargang 32, 2005) (https://www.dbnl.org/tekst/_rev002200501_01/_rev002200501_01_0023.php)
Arie Storm – Het horrortheater van de Nederlandse literatuur
Sander Bax – De literatuur draait door
Niña Weijers – Kamers antikamers
Maartje Wortel – Dennie is een star
Marja Pruis – 21 vragen aan… Niña Weijers (uit: De Groene Amsterdammer, 21 augustus 2019) (https://www.groene.nl/artikel/21-vragen-aan-nina-weijers)
Ilja Leonard Pfeijffer – Grand Hotel Europa

Muziek:
Sumina Studer – N. Paganini Caprice no. 5 (https://www.youtube.com/watch?v=0jXXWBt5URw)

Een nieuw literair universum? Over het werk van Niña Weijers & Maartje Wortel

| vlogboek

 

Onlangs verscheen de nieuwe roman van Niña Weijers, Kamers antikamers, en dat boek gaat een opvallende verbinding aan met Dennie is een star van Maartje Wortel. De schrijfsters voeren elkaar op als personage, maar ook inhoudelijke elementen en gesprekken komen terug.

Is dit nu simpelweg het resultaat van de vriendschap tussen deze twee schrijfsters en dat ze er beiden voor kiezen om die vriendschap om te zetten en voort te zetten in de literatuur, of is er sprake van een beginnend Weijers-Worteluniversum?

Een video over een literair universum, katten en honden, intertekstualiteit, een literaire uitwisseltruc, een postmodern constructie, plagiaat, het avontuur van taal en tot slot de kamelen.

Besproken werken:
Maartje Wortel – Dennie is een star
Niña Weijers – Kamers antikamers

De Vitrine: Loekie Zvonik

| vlogboek

‘Ik ben geen prullenmand voor verbruikte literaire hoogtepunten’

In deze video bespreekt Jörgen samen met Wout Vlaeminck de auteur Loekie Zvonik (1935-2000), pseudoniem van Hermine Louise Marie Zvonicek.

Besproken werken:
– Hoe heette de hoedenmaker? (1975)
– Duizend jaar Thomas (1979)
– De eerbied en de angst van Uri en Ima Bosch (1983)

Bronnen:
Brouwers, Jeroen (2018), De vroegvoltooiden (nawoord bij heruitgave van Hoe heette de hoedenmaker?), Amsterdam: Cossee.
Vlaeminck, Wout (2018), ‘De hernieuwde belangstelling voor het werk van Loekie Zvonik is volkomen terecht’. https://www.knack.be/nieuws/boeken/de-hernieuwde-belangstelling-voor-het-werk-van-loekie-zvonik-is-volkomen-terecht/article-longread-952411.html

 

Vlogboek116 – Vormen van intertekstualiteit (deel 3) : allusie

| vlogboek

 

In deze video bespreekt Jörgen allusie als laatste vorm van intertekstualiteit. Hierbij komen verschillende begrippen uit de interpretatiemethode van Michael Riffaterre langs: ongrammaticaliteiten, matrix, syllepsis en hypogram.

Vervolgens laat Jörgen aan de hand van het verhaal Het dwaallicht van Willem Elsschot zien hoe een allusie de deur kan openen naar een interpretatie op basis van intertekstuele verbanden.

De volgende boeken worden genoemd:
Willem Elsschot – Het dwaallicht
Stefan Brijs – De engelenmaker
Jan Wolkers – De achtste plaag
Gerard Reve – Nader tot U
James Joyce – Ulysses
Sophocles – Koning Oedipus

Vlogboek107 – Vormen van intertekstualiteit (deel 2) : parodie, pastiche, creatieve navertelling

| vlogboek

 

In deze video bespreekt Jörgen drie varianten van intertekstualiteit, waarbij het om de overeenkomsten én verschillen tussen twee werken gaat:
3. Parodie
4. Pastiche
5. Creatieve navertelling

De volgende boeken komen in deze video langs:
Jane Austen & Seth Grahame-Smith – Pride and Prejudice and Zombies
Jane Austen & Ben H. Winters – Sense and Sensibility and Sea Monsters
Seth Grahame-Smith – Abraham Lincoln: Vampire Hunter
Multatuli & Martijn Adelmund – Max Havelaar met zombies
Vanden vos Reynaerde
Piet Paaltjens – Snikken en grimlachjes
Miguel de Cervantes – De vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha
P.C. Hooft en Samuel Coster – Warenar
Plautus – Aulularia
Hafid Bouazza – De voeten van Abdullah
De vertelling van duizend-en-één nacht
Kristien Hemmerechts – Alles verandert
J.M. Coetzee – Disgrace

Vlogboek103 – Vormen van intertekstualiteit (deel 1) : citaat, het noemen van werken/auteurs

| vlogboek

 

In deze video worden twee verschillende varianten van intertekstualiteit besproken:
1. Het noemen van werken/auteurs
2. Citaat

De volgende boeken komen in deze video langs:
Roald Dahl – Matilda
Louis Couperus – Eline Vere
Harry Mulisch – Siegried
Godfried Bomans – Erik of het klein insectenboek
John Green – The fault in our stars
Bernlef – Hersenschimmen
Brett Easton Ellis – American psycho
Paulien Cornelisse – De verwarde cavia
Esther Gerritsen – Roxy
Roos Schlikker – Huisje boompje beest
Henk Spaan – De binnentuin
Saskia Noort – Huidpijn
Jeroen Brouwers – Het hout
Marten Toonder – Als je begrijpt wat ik bedoel
Simon Vestdijk – De koperen tuin
Connie Palmen – Jij zegt het
Jan Wolkers – De doodshoofdvlinder
Salman Rushdie – De duivelsverzen
Kader Abdolah – Het huis van de moskee
Khalid Boudou – Het schnitzelparadijs
Hafid Bouazza – De voeten van Abdullah
Leon de Winter – VSV
Tomas Ross – De tweede november
Hagar Peeters – Malva

Vlogboek95 – Intertekstualiteit, Komt een vrouw bij de dokter en de genen van de literatuur

| vlogboek

Wat zeggen de overeenkomsten tussen Turks fruit en Komt een vrouw bij de dokter over hoe literatuur werkt? Wanneer is er sprake van intertekstualiteit? Waarom lijken sommige verhalen zoveel op elkaar? En wat heeft André Hazes met teksttheoreticus Roland Barthes te maken?

In deze video geeft Jörgen een korte inleiding op het begrip ‘intertekstualiteit’ dat door Julia Kristeva werd geïntroduceerd. Aan de hand van de roman Komt een vrouw bij de dokter van Kluun geeft hij een aantal voorbeelden. Tegelijkertijd bespreekt Jörgen hoe terugkerende verhaalelementen gezien kunnen worden als de genen van de literatuur.

De volgende romans passeren de revue:
Jan Wolkers – Turks fruit
Kluun – Komt een vrouw bij de dokter
Tim Krabbé – De grot