Het sentimentalisme in de 18e eeuw (Verlichting) / Literatuurgeschiedenis

| vlogboek

Pak je zakdoek er maar bij. In deze video bespreekt Jörgen het sentimentalisme in de achttiende eeuw, een gevoelsexplosie binnen de Nederlandse literatuur. Deze literaire stroming werd in Nederland aangevoerd door Rhijnvis Feith die met zijn boek Julia een sentimentele roman schreef die ‘niet voor de achtiende eeuw’ geschikt was. De romans en hun pathetische stijl vol uitroeptekens en gedachtestreepjes werden dan ook niet door iedereen serieus genomen.

Geciteerde bronnen:
Rhijnvis Feith – Julia (1783) https://dbnl.org/tekst/feit007juli01_01/
Elisabeth Maria Post – Het land, in brieven (1788) https://dbnl.org/tekst/post003land02_01/

Ook genoemd:
Arend Fokke Simonsz. – De moderne Helicon (1792)
Jacobus Bellamy – Fragment van eene sentimentele Historie
Jacobus Bellamy – Eenige reisfragmenten en anecdotes
Johann Wolfgang von Goethe – Die Leiden des jungen Werthers (1774)
Rhijnvis Feith – Ferdinand en Constantia (1785)
Jacob Eduard de Witte jr. – Cephalide (1786)
Maria van Zuylekom – Ismene en Selinde (1792)
Cornelia Lubertina van der Weyde – Henry en Louize (1794)

Meer lezen / bronnen:
J.J. Kloek en A.N. Paasman (1982), ‘Inleiding’, in: Rhijnvis Feith – Julia, Den Haag: Martinus Nijhoff.
Inger Leemans & Gert-Jan Johannes (2017), Worm en donder, Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam.
Bert Paasman (1987), ‘Nawoord’, in: Elisabeth Maria Post – Het land, in brieven, Amsterdam: Em. Querido’s.
Johanna Stouten (1993), ‘1778: Laurence Stern, A sentimental journey in het Nederlands vertaald; alleen voor gevoelige zielen’, in: Nederlandse Literatuur, een geschiedenis, Groningen: Nijhoff.

Vlogboek Jaaroverzicht 2019

| vlogboek

Hét overzicht van de Nederlandse literatuur in 2019!

Een jaar met schrijvers die zich druk maakten om de kinderliteratuur, met verschillende literatuurprijzen die op zoek moesten naar een nieuwe sponsor, met veel poëzie, met het onvermijdelijke B-woord, met prijswinnaars en heel veel boeken.

Met Jan van Veen, Tsead Bruinja, Khadija Arib, Poëzie-Centraal, Jeroen van Kan, VPRO Boeken, Tjitske Mussche, Queerboeken.nl, de VU, Jeroen Dera, Peter Buwalda, Elfie Tromp, Jan Siebelink, Ester Naomi Perquin, Eveline Aendekerk, Freek de Jonge, Michel Houellebecq, Ilja Leonard Pfeijffer, Daan Heerma van Voss, Arie Storm, Marga Minco, Gillis Dorleijn, Annet Schaap, P.F. Thomése, Bookaroo, Bazarow, Ted van Lieshout, Tommy Wieringa, Harper’s Bazaar, Tom Vermeulen, Hanna Bervoets, Maxim Februari, Jeroen Vullings, Emma Curvers, Connie Palmen, Margaret Atwood, Thomas Rosenboom, Mano Bouzamour, Bookspot, Peter Middendorp, Peter Handke, Leon de Winter, Jan Wolkers, Onno Blom, Maud Vanhauwaert, Arthur Brand, Nico Dijkshoorn, Gerbrand Bakker, tijdschrift Extaze, CPNB, Hebban, Özcan Akyol, Jan van Mersbergen, Rob van Essen, De Bezige Bij, René Huigen en Jules Deelder.

Veel informatie heb ik gehaald uit het archief van Tzum, NRC en de Volkskrant.

Muziek:
SethEverman – how to create billie eilish’s “bad guy”
Steve Hynes – Blinkin’ Fast Jazz Drumming!
Nine Inch Nails- Ghosts IV – 34
Duncan Laurence – Arcade (Instrumental)
Chilly Gonzales – Pretenderness
Mantovani & His Orchestra – Greensleeves
Chilly Gonzales – Kenaston

De Nederlandse briefroman in de 18e eeuw (Verlichting) / Literatuurgeschiedenis

| vlogboek

In deze video bespreekt Jörgen aan de hand van Sara Burgerhart, de eerste Nederlandse briefroman, de literaire kenmerken van dit vernieuwende genre uit de achttiende eeuw. Het bood een vertelvorm die de lezer inzicht bood in de mens en daardoor ook geschikt was voor het beschavingsideaal van de verlichting.

Geciteerde bronnen:
Justus van Effen – De Hollandsche Spectator
Anoniem – Het wonderlyk leven, en de oorlogs-daden, van de kloekmoedige land en zee-heldin
Betje Wolff & Aagje Deken – Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart

Ook genoemd:
Samuel Richardson – Pamela, of de beloonde deugd
Henry Fielding – An apology for the life of Mrs. Shamela Andrews
Gerard Reve – Op weg naar het einde
Nicolien Mizee – De kennismaking. Faxen aan Ger
Hanna Bervoets – Lieve Céline
Betje Wolff & Aagje Deken – Historie van den heer Willem Leevend
Betje Wolff & Aagje Deken – Historie van mejuffrouw Cornelia Wildschut
Margareta Cambon-Van der Werken – De kleine Grandisson, of de gehoorzaame zoon

Meer lezen / bronnen:
W. van den Berg (1993), ‘1 oktober 1782: Wolff en Deken publiceren hun eerste briefroman’, in: Nederlandse Literatuur, een geschiedenis, Groningen: Nijhoff.
Inger Leemans & Gert-Jan Johannes (2017), Worm en donder, Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam.
Marleen de Vries, Karel Bostoen & Lia van Gemert (2012), Sara B. , een rebelse vrouw uit de Verlichting, Tekst in context 10, Amsterdam University Press

Waarom Turks fruit geen fout boek is

| vlogboek

In deze video werpt Jörgen een blik op de klassieker Turks fruit van Jan Wolkers, waarin de liefdesuitingen van de hoofdpersoon als een dreigement gezien kunnen worden.

De volgende werken komen langs:
Jan Wolkers – Turks fruit
Onno Blom – Het litteken van de dood
Kim van Kooten – Lieveling
Inge Schilperoord – Muidhond
Brett Easton Ellis – American psycho

Aankondiging van Vlogboek wetenschap

| vlogboek

De komende maanden zullen er enkele video’s verschijnen onder de noemer van Vlogboek wetenschap, waarin Jörgen telkens een wetenschappelijke werk bespreekt.

Deze serie wordt mede mogelijk gemaakt door Leiden University Centre for the Arts in Society: https://www.universiteitleiden.nl/geesteswetenschappen/centre-for-the-arts-in-society.

Hoe vind je een verborgen boodschap in een tekst?

| vlogboek

Een verhaal lezen is als het ontraadselen van een geheim. In teksten kunnen verborgen boodschappen zitten, waarbij je de talige code moet kraken. Daarnaast zijn er ook geheimen aan de oppervlakte te vinden die je zowel bewust als onbewust kunt oppikken.

Besproken werken:
Harry Mulisch – De ontdekking van de hemel
P.C. Hooft – Granida
Lidewijde Paris – Hoe lees ik & Hoe lees ik korte verhalen
Jens Christian Grøndahl – Dat weet je niet

De subliminale boodschappen in deze video vind je op de volgende momenten in de video:
0:37; 3:29; 5:02
(Tip: gebruik , (komma) en . (punt) op je toetsenbord om heen en weer te gaan per frame.)